نقدی بر نظر مهندس صفایی فراهانی در مورد سقوط دولت بازرگان!| ملی-مذهبی • شاهد خیبر

نقدی بر نظر مهندس صفایی فراهانی در مورد سقوط دولت بازرگان!| ملی-مذهبی • شاهد خیبر
حمیدرضا عابدیان، به بهانه مصاحبه محسن صفایی فراهانی با ایلنا در کانال راهبرد یادداشتی نوشته است.
متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:
۱ـ نیروهای ملی، در دو دوره تاریخی متفاوت، سکاندار دولت بوده اند. دکتر محمد مصدق در دوران پرالتهاب اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت و مهندس مهدی بازرگان، در گرماگرم انقلاب ۵۷.
۲ـ هر دوی این دولت ها، علیرغم بحران های عدیده ای که با آن روبرو بوده اند، اقدامی علیه حقوق و آزادی های اساسی بنیادی انجام ندادند. از این رهگذر، ذیل این دولت ها، حزب توده نیز مانند سایر احزاب ی در ایران به فعالیت می پرداخته است، هرچند در دوران صدارت دکتر مصدق، بدلیل غیرقانونی بودن بعد از ترور شاه (۱۳۲۷ ه.ش)، فعالیت این حزب، عمدتا در غالب جمعیت هایی با عناوین دیگر صورت می پذیرفته است.
۳ـ  در هر دو دوره پیش گفته، حزب توده، دارای مشی انتقادی نسبت به دولت مستقر بوده است و مخالفت خود را از طریق بیانیه ها، رومه جات و نشریات، میتینگ ها و راهپیمایی ها ابراز می داشته است. با این حال، نه مصدق و نه بازرگان، اقدامی علیه فعالیت آنها به عمل نیاورده اند.
۴ـ برخی تحلیلگران، در بررسی این دو دوره تاریخی متفاوت، نقش حزب توده را در سقوط دولت مستقر، به نحو ویژه ای برجسته می کنند. دکتر مصدق در این باره می گوید: راجع به اظهارات بعضی از نمایندگان که در زمان دولت اینجانب، حزب توده آزادی عمل داشته است و چنانچه دولت سقوط نمی کرد، بر اوضاع مسلط می شد،باید عرض کنم که حزب توده ای وجود نداشت! افراد همان حزب، به نام احزاب و دستجات دیگر، مثل سایر احزاب، از اصول دموکراسی برخوردار بودند. دولت نه می توانست این آزادی را از مردم سلب کند، چون که در سایه این آزادی بود که مملکت به آزادی استقلال رسید  و نه می توانست یک عده نامعلومی را از این اصول محروم نماید. مسلط شدن افراد چپ هم بر اوضاع، حرفی بود بی اساس، چون که احزاب چپ اسلحه نداشتند تا بتوانند بر اوضاع مسلط شوند. با تمام جدیتی که بعد از سقوط دولت این جانب بکار رفت، آیا ده قبضه تفنگ، در خانه یکی از افسران و یا در محلی مربوط به احزاب چپ، بدست آوردند؟”
۵ـ مسأله دیگر در ارتباط با سقوط دولت دکتر مصدق، موضع اتحاد جماهیر شوروی در خصوص این دولت و کودتاست. بر اساس تحقیقات آرتمی ام. کالینوفسکی، استادیار مطالعات اروپای شرقی در دانشگاه آمستردام، ت دولت شوروی نسبت به دولت مصدق، ت عدم مداخله بوده است.تی که تا نیمه دهه پنجاه میلادی ادامه پیدا کرده بود. کالینوفسکی، نظر جفری رابرتز را تایید می کند که ایران و ترکیه و یونان، برای استالین، از درجه دوم اهمیت برخوردار بودند. کالینوفسکی بر اساس برخی اسناد نشان می دهد که چه در مسکو و چه در سفارت شوروی در تهران، معتقد بودند که حزب توده، چندان پایه ی مردمی نداشته است.
۶ـ روابط اقتصادی اتحاد جماهیر شوروی با حکومت ایران در دهه چهل شمسی، بیش از گذشته، حزب توده را در میان فعالان ی با انتقاد مواجه ساخته بود. تولد احزاب جدید چپ با گرایش های متفاوت از حزب توده و انزوای این حزب، با رهبری مستقر در خارج، از تاثیرگذاری این حزب در آستانه انقلاب ۵۷ به شدت کاسته بود.چگونه ممکن است دولت شوروی، از طریق حزب توده، آن هم در شرایطی که این حزب از دوران اوج و شکوه اش، به شدت فاصله داشت، بواسطه اتخاذ مواضع ضدلیبرالی، دولت موقت را سرنگون کرده باشد به این امید که درپی یک انقلاب مذهبی، دولتی چپگرا و روسوفیل قدرت را در دست بگیرد؟
۷ـ آشفتگی در تاریخ نگاری معاصر که یک روز دکتر پیمان را عامل سقوط دولت موقت معرفی می کنند و روز دیگر، حزب توده را، ساده سازی رخدادهایی ست که فهم شان دقت نظر بیشتری می طلبد. نخست اینکه تحلیلی از بافت دولت موقت و ت های آن در شرایط انقلابی ارایه نمی کنند و دو دیگر اینکه، محلل بودن این دولت را عامدانه یا غیرعامدانه، به فراموشی می سپارند.
۸ـ در این رابطه، علی مطهری، در مصاحبه ای با شرق (بهمن ۹۳) می گوید: غربی ها مهندس بازرگان را انسان لیبرال و معتدل و آزاداندیشی می دانستند، در چنین شرایطی شهیدمطهری ایشان را برای مدت موقت به عنوان نخست وزیر معرفی کرد تا بعد کنار رود. ظهر آن روزی که استاد مطهری به شهادت رسیدند، سر سفره ناهار بحث آقای بازرگان پیش آمد. ایشان فرمودند همین روزها می خواهیم دولت را تغییر دهیم. از نظر ایشان، دوره مسئولیت آقای بازرگان دوره گذار از انقلاب به استقرار نظام بود”.
۹ـ و ‌کلام پایانی اینکه شخص مهندس بازرگان، استعفای دولت خود را، نه به دلیل وجود احزاب مخالف که طبیعت یک دموکراسی است، که به دلیل تعدد مراکز قدرت دانسته اند که مانع از فعالیت دولت می شده است.
برچسب ها :
منبع
تاریخ : ۱۳۹۵/۱۲/۲۲
نویسنده: admin
اشتراک مطلب با دوستان :